Nadużycia w przedsiębiorstwie - przeciwdziałanie i wykrywanie

Zakres szkolenia

I. Istota nadużyć w przedsiębiorstwie. Klasyfikacja karnoprawna i fenomenologiczna. Przykłady interpretacji prawnej dotyczące zachowań przestępczych w przedsiębiorstwie.

1.  Przestępstwa przeciwko mieniu przedsiębiorstwa

a) Kradzież składników majątkowych przedsiębiorstwa (art. 278 § 1 k.k.)

b) Przywłaszczenie składników majątkowych przedsiębiorstwa (art. 284 § 1 k.k.)

c) Sprzeniewierzenie składników majątkowych przedsiębiorstwa (art. 284 § 2 k.k.)

d)  Nadużycie zaufania (art. 296 k.k.)

e)  Oszustwo (art. 286 k.k.)

2.  Przestępstwo korupcji gospodarczej (art. 296a k.k.)

3. Przestępstwa przeciwko dokumentacji działalności gospodarczej (art. 303 k.k.)

4. Pozostałe kategorie przestępstw w/przeciwko przedsiębiorstwom

a)  Oszustwo kapitałowe (art. 297 k.k.)

b)  Pranie pieniędzy (art. 299 k.k.)

c)  Przestępstwa przeciwko wierzycielom (art. 300-302 k.k.)

d) Przestępstwa przeciwko tajemnicy przedsiębiorstwa i inne przeciwko ochronie konkurencji

e)  Przestępstwa przeciwko dokumentom

II. Mechanizmy popełniania wybranych kategorii nadużyć w przedsiębiorstwie

1.  Wybrane metody popełniania przestępstw przeciwko mieniu przedsiębiorstw

a)  Nieewidencjonowanie sprzedaży

b)  Zaniżanie przychodów i należności

c)  Ukrywanie kradzieży

d)  Fałszowanie zwrotów towarów

e)  Manipulowanie fakturami

f)   Manipulowanie listą płac i rozliczeniem wydatków służbowych

g)  Metody kradzieży zapasów i innych składników majątkowych przedsiębiorstwa

2. Metody korupcji gospodarczej. Prezenty. Gościnność i rozrywka. Gratyfikacje. Przysługi. Opłacenie kosztów podróży służbowej. Darowizny polityczne i na cele charytatywne. Sponsoring. Konflikt interesów.

3. Metody przestępstw przeciwko dokumentacji działalności gospodarczej

a)  Zatajanie zobowiązań i kosztów

b)   Niewłaściwa wycena aktywów

4. Metody pozostałych przestępstw w/przeciwko przedsiębiorstwu

a) Metody prania pieniędzy z wykorzystaniem transakcji i rachunków przedsiębiorstwa

b)   Metody przestępstw na szkodę wierzycieli

c)   Metody przestępstw nieuczciwej konkurencji

III. Kategorie sprawców defraudacji i korupcji w biznesie.

Charakterystyka sprawców przestępstw w przedsiębiorstwie. Motywy działania sprawców przestępstw w przedsiębiorstwie. Charakterystyka sprawców przestępstw przeciwko przedsiębiorstwu - partnerów, klientów, dostawców, konkurentów i innych. Racjonalizacja działań przez sprawców nadużyć.

IV.  Koszty korupcji i defraudacji w biznesie.

Skala przestępstw w biznesie. Kategorie kosztów nadużyć w przedsiębiorstwie. Sposoby szacowania kosztów przestępstw w biznesie.

V.   Ocena ryzyka defraudacji i korupcji w biznesie.

Modelowanie profilu ryzyka korupcji biznesie. Wywiady profilujące. Definiowanie prawdopodobieństwa. Definiowanie skutków. Ryzyko rezydualne a tzw. apetyt na ryzyko

VI. Istota i elementy polityki antykorupcyjnej i antydefraudacyjnej  w biznesie (przykładowy program antydefraudacyjny i antykorupcyjny w przedsiębiorstwie)

1. Cele polityki antydefraudacyjnej i antykorupcyjnej. Formalne ramy programu. Etyka i zasady dobrego postępowania w biznesie. Istota tone at the top. Integracja programu z systemem zarządzania przedsiębiorstwem. Uświadamianie działań przeciw nadużyciom wśród pracowników przedsiębiorstwa.

2. Definicje najważniejszych elementów polityki: ocena ryzyka, prewencja, wykrywanie, wyjaśnianie i korekcja.  Definicja defraudacji i korupcji wykorzystywane w praktyce codziennej poszczególnych struktur przedsiębiorstwa

3. Odpowiedzialność poszczególnych osób i struktur w przedsiębiorstwie. Potwierdzanie znajomości polityki. Wykonalność zadań w ramach polityki. Komplementarność obowiązków i uprawnień. Zadania audytu wewnętrznego i służb nadzoru

4. Zarządzanie ryzykiem. Rozpoznawanie symptomów (czerwonych flag) nadużyć   w przedsiębiorstwie w obszarach: zachowań pracowniczych, transakcji, systemu, korporacji. Przykłady czerwonych flag dla poszczególnych mechanizmów przestępczych. Szkolenia pracowników przedsiębiorstwa w zakresie percepcji czerwonych flag. Zarządzanie ryzykiem jako konfrontacja czerwonych flag z oceną ryzyka korupcji i defraudacji w przedsiębiorstwie.

5. Zgłaszanie przypadków korupcji i defraudacji w przedsiębiorstwie. Sposoby anonimowego powiadamiania o nadużyciach i czerwonych flagach. Adresaci informacji  o nadużyciach. Istota wistleblowingu. Prawna ochrona whistleblowerów. Instytucja adwokatów zaufania w przedsiębiorstwach.

6. Dochodzenie wewnętrzne w przedsiębiorstwie. Rozpoznawanie i wykrywanie nadużyć w przedsiębiorstwie przez struktury compliance. Uprawnienia struktur compliance: dostęp do danych i informacji oraz dostęp do pomieszczeń.  Współpraca z innymi jednostkami. Uprawnienia pracodawcy wobec pracownika w związku z wykrywaniem nadużyć. Podstawowe czynności w ramach dochodzenia wewnętrznego: zabezpieczenie majątku w obszarze ryzyka, zabezpieczenie dowodów, wstrzymanie udzielonych pełnomocnictw, zagwarantowanie ciągłości pracy, sporządzenie listy świadków, określenie konsekwencji biznesowych danego zdarzenia, podjęcie działań zmierzających do ograniczenia ewentualnych strat, określenie konsekwencji prawnych. Podmioty uprawnione do powiadamiania organów ścigania o przestępstwie. Uprawnienia składającego zawiadomienie. Formy i sposoby zawiadamiania o przestępstwie (przykłady). Wady i zalety powiadamiania organów ścigania o nadużyciach w przedsiębiorstwie.

7. Działania podejmowane podczas postępowania karnego w sprawie nadużyć w przedsiębiorstwie i po jego zakończeniu. Dochodzenia roszczeń cywilnych w procesie karnym. Dochodzenie przez  pokrzywdzonego naprawy szkody w postępowaniu karnym. Zadania adwokata. Pełnomocnictwa w postępowaniu. Odpowiedzialność członków kierownictwa za straty spowodowane nadużyciami. Sposoby zabezpieczenia kierownictwa przedsiębiorstwa przed konsekwencjami wynikającymi ze strat spowodowanych nadużyciami. Zidentyfikowanie okoliczności sprzyjających kolejnemu przypadkowi. Wprowadzenie środków zapobiegawczych.

VII Postępowanie karne w sprawach korupcyjnych i defraudacyjnych.

Metody gromadzenia dowodów w przedsiębiorstwach. Czynności procesowe w przedsiębiorstwach. Charakterystyka czynności operacyjno-rozpoznawczych policji i innych organów ścigania w sprawach defraudacji i korupcji gospodarczej.